Tuesday, December 17, 2013


"ХУРМАСТЫГ ӨМГӨӨЛӨХҮЙ"

К бол Куросава.

Орчин үеийн филмийн мастер Акира Куросава High and Low (天国と地獄) , Heaven and Hell гэхчилэн нэрлэгддэг өөрийн филмээр 1960-аад оны эхэн үеийн Японы кино урлагт цочроо өгсөн. Филмд Такаже хэрхэн гутлын үйлдвэрийн эзний хүүг хулгайлж, төд удалгүй баригдан гарцаагүй байдалд орж байгаа талаар гардаг.
Куросава : “Зохиол дахь хүүхдийн хулгайн талаарх ганцхан мөр энэ кино бүтэх гол шалтаг болсон” хэмээсэн байдаг.[1] Японы кино урлагийг баруунд гаргахад ихээр нөлөөлсөн Куросавагийн хувьд хурц үзүүрт сэлмээр тас цавчих мэт самурайн ёс суртахууны үлгэрлэл бүтээл бүрт нь үзэгдэнэ. Хурмаст ба тамд сайн муугийн эсрэгцэл төстэй байдлаар илэрдэг.  Кино гарсан даруйдаа шүүмжлэгчдээс ямар жанрт хамруулах тал дээр маргаан гарсан гэдэг. Учир нь филм өөрөө сэтгэл зүйн детектив  шинжтэй ч, пост-нуар жанрынх хэмээн тодорхойлдог.[2]
Такаже – хайрлагдах хийгээд санаа тавих хүнгүй энгийн нэгэн залуу, бусдын л адил алдаж, бас сайхан амьдрахыг хүссэн. Гэвч түүний сайхан амьдралд хүрэх зам нь буруу байсан. Учир нь тэр Хурмаст буюу диваажинг хол- Гондод байна гэж үзсэнээрээ тэр эндүүрсэн юм.
Филмийн хамгийн чухал сцен болох гутлын үйлдвэрийн эзэн Кинго Гондо, Такажетэй нүүр тулан уулзаж байгаа хэсэг.
Энэхүү сцен нь ерөнхийдөө киноны хамгийн чухал концепцийг агуулж байгаа. Такаже Гондогийн хүүхдийг түүний жолоочийн хүүхэдтэй андууран хулгайлсан ч эцэст эрүүл саруул буцаан олгодог. Гинжирү Такежи өөрийн энэхүү хүүхэд хулгайлсан үйлдлээ Гондогийн бусад айлаас тусгаар орших яг л диваажин мэт харагдах тансаг байшинг өөрийнхөө умгар өрөөтэй харьцуулсанаар энэ бүхэн эхлэсэн гэж тайлбарладаг. Куросава уг сценээр зөвхөн зөв, шудрага байдлын ялан дийлэхийг харуулахыг зориогүй, тэр хуучны Японы самурайн моралыг  хөндөж байна.
Эндээс харахад Такажегийн хувьд хүүхдийн хулгайн үйлдэл нь эд баялагтай огт холбоогүй, өөрийн зовлон үзсэн амьдралаас өс авч буй хариу үйлдэл юм.
Куросава энд бас нэгэн зүйл хөндөхийг хүссэн нь "хүүхэд бол хүүхэд" гэсэн санаа юм. Баян айлын хүүхэд ч бай, ядуу гэр бүлээс гаралтай ч бай хүүхэд л бол хүүхэд. Гагц нийгэм тэдэнд ондоо статус тулгадаг.

Нийгэм заавал зовлонгоор дүүрэн байх ёстой юу?
 Баян хүний мораль, ядуу хүний моралын ялгааг хөндсөн. Тэр Японы нийгмийн шудрага ёс хийгээд парадокс байдлаар асуулт тавьсан.

Парадокс
Филмийн парадокс ойлголтоор Такаже- ядуу зүдүү авч эрх чөлөөтэй, Хурмастын амьдралтай байсныг мэдэж, Гондо – хөрөнгөтэй хүн авч, бүх зүйлд хашигдсан, өөрийн эрх чөлөөг эдлэхгүй тул Тамын амьдралтай байсныг илчилнэ. 


Бидний хувь заяа хэмээн нэрийдэгч тодорхой цаг хугацааны хязгаартай аялал маань тоо томшгүй тохиолдлуудаас бүтсэн байдаг. 
Энэ бүгдээс үзэхэд Такажегийн хувьд хүүхдийн хулгайн үйлдэл нь эд баялагтай огт холбоогүй, өөрийн амьдралыг бүтэхгүй хэмээн үзээд мөнгөөр дамжуулан сайхан амьдралд хүрнэ гэж найдсан.
Гэвч үнэнд зөв буруу гэж байхгүй. Такаже гэмгүй, сайн сайхныг санаж явсан хүн болохоос зэрлэг балмад хүн биш. Хууль, нийгэм хүнийг сайн, муу гэж ялгахдаа гадаад гаргаж буй төрх, үйлдлээр нь л үнэлэх авч дотоод төрхөөр нь үнэлдэггүй. Такаже шудрага ёсны төлөө тэмцэж буй авч түүндээ буруутгагдаж байна. Такаже үхэх ял авах ч түүндээ харамсахгүй.Учир нь хүмүүсийг ийн алгачилж үзэж байгаа нийгэмд чимээгүй аж төрсөнөөс орхисон нь дээр гэдгийг тэр ойлгож байлаа.



[1] Ed McBain. 1959. The 87th Precinct. King's Ransom . E. P. Dutton
[2] The Criterion Collection. Tsutomu Yamazaki. 2008. High an Low’s documentary film.

Wednesday, December 11, 2013


..Үл үзэгдэгсэдтэй ярилцсаар хэдэн сарыг үдэв. Нэг их сонин зэвүүцэл төрч эхлэнэ. Хаанаас ч юм хачин тээртэй өрөмний чимээ өрөөг эзэмдэн, толгой нь үл мэдэг дайвалзана,утаа суунаглана. Тэр хэдийнээс тэднийг үзэн ядаж эхлэснээ гайхана. Гэвч яг энэ гайхахтай зэрэгцэн толгойг нь самууруулсан чих дөжирсөн авиа сонс, намайг сонс! хэмээн яг дээрээс нь хашхичина. Өчигдөрхөн л тэд түүний хамгийн дотны ярилцагч, сонсогч, зүүднийх нь харуулууд байсан сан. Харин өнөө өглөө.. амар тайвныг үл үзүүлэн орных нь ирмэгт нүдээ будан суух, ажигч үгүй түүний тамхинаас дур мэдэн авч суунаглуулах хараал идсэн зэрэмдэг сонсогчдоо үнэн голоосоо, бүр чинхүү үнэнээс үзэн ядаж байлаа. Үнэн гэвч түүний үйлдийг эс соёрхох аж. Одоо тэд уурлаж буйг нь гадарлан хаа нэгтээгээс инээвхийлэн энд тэнд, тэнд энд газар сайгүй нуугдацгаасан биз. Дандаа л тэгдэг. Тэр айж эхлэв.Багахан ч атугай хөдлөчихвөл л худал хуурмагийн багтай тэдэнтэй нүүр тулахаас зүрхшээж байлаа. Гэвч энэ айдас түүний сэрүүн зүүд аж. Өглөөний униар дуниартангуй нүдийг эзлэнэ. Зүүнтэй хөхөнтөн үзэгдэх их оройн дээр,бүр дээр манан суунаглаж, тэр өөрийн эртний сүүдрүүдийг дурсана. Түүх эхлэхээс урьд оршиж асан түүний сүүдэр чанх ард нь инээвхийлэн суухыг мэдрэх агшинд үүр цайх аж. Далавчин дороо бяцхан үр тээсэн цох хөшигний завсраас сэм ниснэ..

Monday, October 7, 2013

* * *

энэ ертөнц төөрдөг байшин
эгч нь чамаас холдохгүй ээ
нуугдаж тоглоё
гүйлдэн одоё
хамтдаа үймүүлцгээе тэнгэр элч минь
тэнхээгээ алдтал тоглох эрх бидэнд бий
улаалзаганы сүүдэр хацарт чинь туяарах
агшинд
сансрын хаалгыг олох
мөчид
зүүдний манаачийг сэрэх
үзүүрт

нүдийг минь боо..
цаг хугацааны төөрөгдөл дунд
соронзот тэмтрүүлээр нэгнээ хайцгаая
үл тасрам
үл тасалдам
дүүгийн минь инээд..

Tuesday, October 1, 2013

Tvvnii gar zurguud..


Куросава: Олоон олон жилийн өмнө (яг хэзээг нь санахгүй байна) Cinémathèque Française-н Хенри Ланглуа надад өнгөт филм хийхийг санал болгосон юм. Тэр надад Эйзенштейны Догшин Иваныг үзүүлээд, "Хар даа, үүнийг  тэр маш олон жил хийж байна. Үр дүн нь ч давгүй байна. Чи оролдоод үзэх хэрэгтэй" гэв. Гэхдээ тухайн үед өнгөт кино миний илэрхийллийг гүйцээж чадахгүй мэт санагдаж байв. Тиймдээ ч хар цагаан кино хийсээр байсан юм.  Би Хенригийн санааг тусган авч, өөрөө ч туршиж үзэхээр шийдэн Dodes’kaden -г хийсэн. Тэр бол миний анхны өнгөт бүтээл. Өнгийг хэрэглэж эхлэснээрээ олон илэрхийлэл өмнө минь дэлгэгдэх болсон.  

         
         

           
           

 

 
 





* * *

хамгийн тансаг үхэл- навчис
нарны хайр нэвчих агшинд
хөл дор ахин үхэл
хичнээн тачаалтай- улаан зурвасууд
анивалзан гүрвэлзэх
үл мэдэг шүүрс алдам
бие минь шархирч
газрын хэвлийд шингэхээр бутрана..








Monday, September 2, 2013

Өлсгөлөн үлгэр

  ..Амьдрал нүдээ нээжээ. Тэр одооноос амьд болов. Саяхан үхдэл байсны шинж нүүрэнд нь багахан үрчийн уйлагнах гомдлоос өөрөөр илэрхээ больж. Тэр одоо бяцхан, бяцхан амьд биет. Тэрнийгээ мэдрэхээр сулхан амьсгаа авлаа. Түүнд нэр аль хэдийнэ хайрлажээ. “Амьдрал”.

Байгаль эхийнх нь бүхнийг энэрэх зан түүнд заяасан авч Амьдралд хайрлаж энэрсэн тэр л зүйлсээ хормын дотор үгүй хийх адын сэтгэл зэрэг төрнө. Эх нь түүнд бяцхан хөлөг онгоц авч өгч. Амьдрал хөлөг онгоцоороо тоглож өдрийг барах их л дуртай байж. Нэг удаа гэрт нь жижигхэн шавьж явж байсанд ихэд сонирхож шилэнд хийжээ. Тэр шавьжиндаа хоол өгөөд л, өгөөд л , гадаа салхилуулаад л, хамтдаа шинэ үлгэрийг бодож олохын зэрэгцээ , түүнтэй ярилцдаг байв. 

Ихэвчлэн Амьди ярьж (ээж нь түүнийг тэгэж дууддаг байв) шавьж тэвчээртэй сонсогч болно. Яг л хамгийн шилдэг философич шиг. Амьди шавьжиндаа нэр өгөхийг хүсч удаан бодосны эцэст Хүн гэдэг нэр хайрлажээ. Яг л ээж нь түүнд анх нэр хайрласан шиг.  Түүний жижигхэн Хүн удалгүй нэг эст бяцхан эсэнцрүүд гаргаж эхэлжээ. Энэ нь Амьдид муугийн совин байнга татуулна. Эхний гаргасан бяцхан эсэнцрийг нь тэр даруйд нь няц гишгэж орхижээ. Хүн нялх биетэй ухаан санаа нь орж гарч байсан тул тэдий зэргийн эсээ алдсанаа анзаарсангүй. Дараа нь дахиад нэг, дараа нь дахиад нэг, тэрний дараа ч дахиад нэг. Гарч ирсэн эсэнцрүүдээс нэг ч үлдсэнгүй. Түүнд өөрийн Хүнийг өөр бяцхан эсэнцрүүдтэй хуваалцах хүсэл байсангүй. Хүн бол түүнийх. Хүсвэл Хүнийг ч няц гишгэх чадал түүнд байгаа. Гэвч өрөвдөнө. Тэр нигүүлсэнгүй.

Амьдигийн ээж шидийн мэргэжилтэн байв. Бяцхан үр цацаад л бүхэл бүтэн ой мод бий болгочих жишээтэй. Багахан нулимс гартаа цуглуулан цацаад л хараа үл гүйцэм тэнгисийн давалгааг үүсгэнэ. Ээж нь энэ ажилдаа хамгийн шилдэг нь байв. Харин Амьдид энэ бүхнээс илүүтэй ээж нь долгиотсон урт үсээ задлах мөч л гайхамшигтай санагдана. Ээж нь үсээ задламагц л тэнгэрээр нэг асгарсан тас хар үс нь хуйлран эргэлдсээр, энд тэндгүй харанхуйлна. Амьдид  энэ мөчид түүний хажууд эвхрэн хэвтээд зүүрмэглэнэ. Тэр хэзээ ч гүн нойрсож байсангүй, зөвхөн зүүрмэглэлийг л хүснэ. Түрхэн л ..

Эх нь хэзээ ч түүнд өөрийнх нь эцгийг ярьж байсангүй. Амьдид харин тэр нь хэзээд хамгаас сонирхолтой санагдана. Нэг өдөр (ямар нэг нууц бүхэн нэг өдрөөс л үүсэлтэй байдаг эх нь эцгийнх нь нэрийг хэлжээ : түүнийг “Он Цаг ” гэдэг. Өөр юу ч хэлсэнгүй. Амьди Он Цаг гэгч өөрийн эцгээ ихээр харахыг хүсч, дотроо царайг нь дүрслэхийг хичээнэ. Тэр бүрийд эх нь хачин ихээр гуниглаж гил хар үсээ задлана. Бяцхан Амьдиг зүүрмэглэх үест нь эцгийнх нь хоолой сонстох аж. Манан татсан өтгөн уулсын толгодоос авaхуулаад хатаж хорчийсон ээжийнх нь гунигийн хэсгүүдийг даван хүүгсэн хоолойгоор эцэг нь юу ч юм хэлнэ. Харин тэр үгс дамжигдан ирэх үест Амьдигийн хацар гүрвэлзэж, хоолой нь хорсоно. Сэрээд өөрийн Хүн найздаа зүүдээ нэг бүрчлэн хэлнэ. Хэзээний сайн сонсогч Хүн  аанай л толгой дохин сонссоор..

Нэгэнтээ Амьдигийн бяцхан Хүн нь өсөхийн үест түүний эсэнцрүүд хэдэн мянга болон үржжээ. Тэднийг няцлах байтугай тоолох ч сонирхолгүй болтлоо Амьди нас биенд хүрч. Түүний Хүн болоод сүргүүд нь асар том онгоцон дотор амьдарч байлаа. Учиргүй их дуу чимээ гаргахгүй л бол Амьди тэдэнд нэг их ойртохгүй. Харин аль нэг эсэнцрүүд нь үржилд орох юм уу, нэг нэгнийгээ барьж идэх мөчид Амьди тэднийг сонгон авч тухай бүрт нь тохиох шийтгэл бодож олно. Тэгээд зэрэмдэглэж дуусмагцаа буцаан тавина. Түүнд эцгийгээ хүлээх багынх нь бодлуудаас юу ч үлдсэнгүй. Он цагийг үзэн ядна, зүхнэ.

 Гэвч нэгэн өдөр (аанай л толгой эргүүлэм нэг өдөр) тэр дурлачихжээ. Эцгийнхээ төрсөн дүүд, өөрийнхөө авга эгчид. Одоод дурлачихав. Түүний хайрлахыг хүссэн тэр л бүх зүйл Одоод шингэсэн байлаа. Үүрдийн мэт амгалан төрх, хэзээ ч үл дуусах хормууд. Анх харуутаа л “тэр” мөн гэх бодол сэтгэлд нь ургасан юм. Эхний уулзатын орой л Одоотой хамт үүр цайлгав. Сэрүүтээ л хайртай бүсгүйнхээ долгиотсон үсийг үнэрлэв. Тэгээд үнсэхээр өндийтөл дэргэд нь өнгөрсөн шөнийн хайрт нь бус түүний 2 ихрийн нэг болох Өчигдөр хайртынх нь дэрийг дэрлээд гүн гэгч нь нойрсож байлаа. Амьди зэвүүцэл, хууртагдсан мэдрэмжээ барьж дийлэлгүй унтаж буй бүсгүйг багалзуурдаж авав. Бүсгүйн ам нь ангалзан хамаг хүчээрээ өөдөөс нь тэмцэх авч хүзүүг нь хором бүхэн үхэл хүчтэйгээр багалзуурдан төгсгөл нь дөхөж буйг цус хурч эхэлж буй улайссан нүднээс нь мэдэрч болох аж. Амьди хайртынхаа ихрийг хөнөөмөгцөө харцанд нь унтралгүй үлдсэн гайхшрал, гуниг хурсан түүний амь-үгүй биеийг хөнжлөөр хучсан болоод бушуухан гарлаа. Ингээд тэр насан эцэстлээ дурлалт бүсгүйгээ хайх эрэлд мордсон юм.

Амьди өөрийнхөө ертөнцөд хийх дайсагналынхаа эхний алхмыг гүйцэтгэжээ. Тэр хатуу, хатуужилтай болжээ. Яагаад ийн зүрхэнд үлдсэн хамгийн гэгээлэг зүйлийг нь үгүй хийсэнд нь юуг ч юм бүхнийг буруутгах аж. Гэхдээ Өчигдөрийн хувьд тэр зөв зүйл хийсэн гэдэгтээ эргэлзэхгүй байлаа.
           Түүний бяцхан Хүн нэгэнт яридаг болж. Амнаас нь унах үг бүр Амьдиг зүхсэн, өөрийг нь анхны эсэнцрүүд шиг нь устгаагүйд зэвүүцдэг талаараа том гуурсан хоолойгоор чарлах аж. Амьдид түүний Хүн болоод эсэнцрийн сая сая сүрэг өрөвдмөөр санагдана. Гэлээ гээд түүнд хийж чадах зүйл үлдсэн гэж үү? Тэр хийдгээ хийсэн. Тэднийг “амьдруулж”. Түүнээс харин ингэж олон зүйл нэхэх нь хэтэрхий шуналтай санагдана. Амьди ямар Бурхан биш дээ!  Хожмоо бодоход Бурхан гэж нэрлэгддэг өвсөнд донтсон элэнц эхээ саналаа. Б-У-Р-Х-А-Н. Бүхнийг чадагч багш гэгддэг элэнц эх нь Амьдиг төрөхөд нь нэг зүүлтэрхүү зүйлээр түлж байсан шиг там тум санагдана. Сорив нь тэмтрэгдэх төдий болсон аж. Хааяа амьди яг л эмгийнхээ өгсөн шиг сорвийг өөрийн бяцхан Хүний сүрэгт тэмдэг тавина. Түүнд ялимгүй “өөрийн” талын мэт санагдсан нөхдөд л тэр тэмдэг бий. Санагдах гэдэг түүний ээжээс нь өгөгдсөн инстикт байлаа.
                                                           
  *  *  *

     ...Хачин их дулаахан зүрхтэй нэгэн хүү төржээ. Эцэг эхийн хайрыг татсан нэг л хөвүүн. “Хайраар” хийгдсэн тийм л хүүхэд. Хийсэн бодсон бүхэн нь хормын төдийд ч биелчихдэг түүнийг Азгийв гэдэг байв. Эцэг нь нутаг усандаа алдартай мужаан. Харин эх нь уран гартай оёдолчин нэгэн аж. Бүгд л тэдний Азгийвийг эцгийнхээ шийрийг хатаах мужаанист болно гэдэгт итгэж байв. Хүү харин яруу найрагч болохыг хүсчээ. Уулан дээр ганцаараа гараад суучихна. Хавь ойрын хүмүүстэйгээ тэр бүр ярилцахгүй. Бичээд л байна, бичээд л байна.  Нэг иймэрхүү юм бичнэ.
Галаар наадсан өдрүүдийн
Ёроолгүй гүнээс цоргитол ширтэх
Тэр нэгэн дуудлаганд
Ам минь хатав,
Үг хэлэхийн цагт..
         Залуугийн зүүдэнд нь янз бүрийн үзэгдэл харагдана. Тэр тэнд маш олон жижиг хэсгээс бүрдэх шилний бутархай дунд өөрийн дүрийг ахин дахин хайх аж. Арай хийн олох үест нь аврага бүргэд олсон дүрийг нь бут цохин ахин эхнээс нь хайна. Хамгийн хараал идсэн аймшигтай мөч нь огт харж байгаагүй олон хүний дүр өөрийнх нь оронд би мөн, би бол чи гэхчилэн толгойг нь самууруулна. Хашхирахыг хүсэвч дуу гарахгүй, дэмий л ам нь ангалзана. Нэвт хөлөрчихөөд сэрэхэд нь хөгшин эх нь нулимс цийлэгнүүлэн толгой дээр нь жин тавьчихсан сууж байдаг байв.

Бидэнд үүлсийн цаадхи нууцад нэвтэрч чадах цаг ирнэ гэж үү?, ухамсраасаа хол орших үестээ хашхирч хэлсэн дотоод шаналалаа хожмоо өөрөө санаж чадах уу?
Олон өдрүүдийн нэгэнд залуу уулан дээр суухдаа явах л хэрэгтэй хэмээн юмнуудаа баадагнан үүр цүүрээр гэрээсээ явжээ. Гэвч модон дотор тэнүүлчидэд баригдан хоолойгоо хага яруулж. .Амьсгал авахад хэцүү болж, татвагнан хэвтэхэд нь моддын дундуур зүсэн орж ирэх нарны эхний туяа нүүрэн дээр нь туслаа.. Тэр амьдралд хайртай байсан...

*  *  *

        Аливаа ямар ч хүнийг яажшуухан ч хамаагүй байдлаар зүсчих аргаа амьдрал олчихдог байлаа. Амьдигийн ингэж өөрчлөгдсөнд ээж нь санаа зовнино. Гэвч юухан хийж чадах билээ. Нэгэн бүүдгэр өглөө тэр чимээгүйхнээр усны онгоцон доторх хүн сүргүүдээ асар том шилэн савруу юүлэн далайн эргийн өмнөх хавцлыг зорилоо. Өнөөдөр хүн сүргийхнийг нэгэн зэрэг устгах өдөр. Өөрийгөө бас чөлөөлөх өдөр. Шилэн савнаасаа эхлээд нэг нэгээр нь хүн сүргийхнийг гаргаж байснаа бүгдийг нь урвуу харуулаад гүн хар нүхлэн харагдагч хүчит эргүүлэг рүү чулуудчихав. Ингээд тэр чөлөөлөгдөж, эцэст нь өөрөө унав.

Замгаас эхлээд элдэв амьд биет өөр дээр нь ургах хүртэл тэнд удаан суужээ.Сая сая он тооллууд оддоос тасарч байлаа, харваж байлаа. Далайн ёроолд. Ёроолын ёроолд. Сэтгэлд нь ээжийнх нь асгарсан үс алтан өнгөөр туяарч байх мөчид Амьди тэнд жаргалтай байна. Тэр ээжийнхээ өвдгийг дэрлэжээ. Бас Одоо..түүний Одоогийн дуу хоолой, нойтон аньсага, чимчигнэх уруул..
Амьди анх удаагаа гүн нойронд автлаа.. Анхны бөгөөд эцсийн удаа. Нүдээ алгуурхнаар анихад хамаг бие нь жингүйдэн хөөрч тэрээр эзгүй хөх талд ганцаар зогсоно. Сүүдэр хүртэл буухаас цэрвэдэг энэ хөх талд өмнөхөн нь нүцгэрсэн мөчиртэй лугс том мод  байх аж. Үзүүр нь тэнгэрийн хаяаг давсан, үндэс нь газрын хөрсийг мянган бээр нэвтэлсэн, мөнхийн үргэлжлэл мэт тэлсэн хязгааргүй олон мөчирс нь үл үзэгдэн саглайн, тэр сүрлэг мод уулсын өмнөх уул мэт.. Амьди эрс зоримогоор модны зүгт алхлаа. Тэр энэ модыг анх харуутаа л таньсан юм. Он цаг..

Tuesday, August 20, 2013

үхэл намайг хэдийн авсан. тэр харанхуй байгаагүй. гэрэлтэй ч байгаагүй. чанадын хоосон орчилоос ахин нэгэн үүдийг өмнө минь нээсэн. зүүдэндээ үзсэн танил нутаг. би гэртээ ирсэн.

уулсын хязгаарыг даван бэдрэхүйд хараацайс хавцлыг тойрон эргэлдэн хүрэх газартаа дөхсөнийг гэрчилнэ. салхинд дайгдах дулаахан үгс, нулимсан бороо, хэзээ ч үл гандах мөнхийн цэцэгс, өвгөдийн минь дотно хоолой, цагаан хэрээс..
энд миний тэмдэг буй.
сүүлчийн судруудтай хамт шатаагдах эгэл боргилын цаадхи гүн хөх оршихуйд ахин төөрөхүйд бэлдэнэ. амар амгалангийн хөндий.

мартагдах хийгээд санагалзахуйн хүмүүний мянган жилийн зовлонгоос би нэгэнт хэтийдсэн.
шарх минь хэдийн илааршиж, горхи амилан өндийх энэ хөндийд сарны буга нэрийг минь шивнэн урамдана. 

цаг хугацаа гэгч зохиомол орчихуйн хүлээснээс ашид ангижирч буй бүхнээс төгс төгөлдөрийг олж үзэж, дахин амилах..

Tuesday, July 9, 2013

Цагийг өмчлөхүй



Харгуй толгод,  хөндий,  хаа сайгүй л орших эгэл бор жимүүд..
..Нэгэнт л хуучирсан гэж үзэх болсон тэр л радио нэвтрүүлгээр өнөө л өглөө бүр сэрээдэг аялгуу, танил дуу явна. Зэвэрсэн машины сэг, халтартсан байшингууд, хаа нэгтээ бөмбөг өшиглөн гүйлдэх багачууд.. Нам гүм..Би энэ л хуучин хотын иргэн. Манай хотыг байдаг эсэхийг  хүмүүс мэддэггүй байх, эсхүл биднийг энэ дэлхий зүгээр л мартчихсан ..
Мартагдсан хотын иргэд гэж бид өөрсдийгөө нэрлэх дуртай. Энд өглөө бүр өтгөн манан буудаг. Тэр манангийн завсраар сүү, талх борлуулагчид баримжаагаараа мухлагтаа ирцгээнэ.Манайд юуны ч сүм байдаггүй. Тэгэхээр хэн хэн маань итгэл бишрэл гэдгийг умартах шаардлага гарна. Өөртөө л найд тэгвэл л нэгэн өдөр чи аз жаргал гэгч одыг гартаа атгана хэмээн амтай бүхэн сургана. Гэвч эцэс төгсгөлгүй найдлага гэдэг хэзээд хүнийг тархиндаа сум онилоход хүргэж мэднэ.
 Гэхдээ бидний дунд нэгэн ухаантан бий. Тэр доод гудамжыг уруудаад өглөө бүр ямархан нэгэн дуу аялаад сууж байдаг. Хэзээ ч хөгширдөггүй, басхүү залууждаггүй түүнийг нэгэн цагт шидэт эм бүтээсэн гэж хүмүүс ярьцаагаадаг. Тэр эр хэзээд баяр хөөрөөр дүүрэн, гэхдээ галзуу солиорлын өчүүхэн ч тэмдэг нүдэнд нь үзэгддэггүй, тийм л гэрэл түгээсэн нэгэн юм л даа. Түүний бүтээсэн гэх тэр эм нь цаг хугацааг гажуудуулан өөрийн хүссэн үедээ үүрд үлдэх боломжийг олгодог гэх. Ихэндээ ч хүмүүс тэр эм рүү нь шуурцгаадаг байв. Тэр хэнд ч зарахыг хүсээгүй .Ирсэн болгонд нэг нэг үг хэлээд л явуулаад байдаг байж. Эцэстээ хотынхон түүнд Солиотын үг гэх нэр зүүчихсэн юм. Ахиж хэн ч түүнээс цаг хугацааг гажуудуулагч эм авахыг хүссэнгүй. Ахиж хэн ч түүнээс шидэт үг сонсохыг хүссэнгүй.
Нэгэн өдөр, надад тэр хүнээс шидэт эмийг нь хулгайлах гайхамшигт санаа төрсөн юм. Тэр эмийг л гартаа оруулчихвал би энэ хэн ч мэддэггүй хотоосоо холдож, хүн бүхний дуулсан тэр л “өндөр” хотууд руу аялах болно гэж бодсон. Тэгээд тэр хүнийг сэрэхээс урьд , үүр цайхаас урьд унтдаг газар нь хүрч очлоо. Манан буух арай болоогүй тул гудамжны гэрэл дор унтах Солиотын үгийг би түвэггүй олж харав. Тэгээд халааснаасаа жижиг тонгорог чимээгүйхэн гаргаж яг дэргэд нь очих үест тэр баруун нүдээ нээчихэв. Би ч балмагдаж хутгаа өргөсөн чигтээ хөшин зогстол тэр аажуухнаар өндийснөө нүдээ эргээд аньчихлаа. Тэгээд үл мэдэг инээмсэглэн “бүх солонго хуурмаг, бүх зүүд хуурмаг ” гэж хэлэв. Түүнийг хэлж дуусмагц л хаанаас ч юм эрчилсэн их салхи намайг дээш авч одон, би тэр гудамжнаас, хотоосоо, тэнгэрээс холдон огт-оргуйруу шидэгдчих нь тэр..
Нүдээ нээх үест өнөөх л саарал гудамж, хөхөртсөн дэнлүү, танил авч таньдаггүй царайнууд дэргэдүүр холхино. Тэдний нэг нь гэнэт хүүе, тэрийг хараач ээ! Солиотын үгийн үс нь бууралдчихаж гэж хэллээ..

Monday, May 6, 2013

* * *

хөндий дүүрэн харц
өглөөний урь хагдарч
хөрш мэт зөрсөн миний эмээ
эмээ минь зөрсөн мэт хөрш
урьдын янзын
янзын урьдаар
эгшиглээд согтчихсон тэр
-амьдралд.

Tuesday, April 30, 2013

цонхон дээр үлдсэн хэдэн мөр


..салхинд түүний үс хийсэн алтадсан нүүрийг нь илбэнэ. тэр аньсагаа алгуурханаар нээн, жаргах наранд бүхэлдээ уусна. хаа нэгтээгээс бяцхан тоосонцорууд амь орон, хэн нэгний хэвлийд тэмдэг үлдээн тийчигнэнэ.
/Вавилоны дагинасын тэмдэглэлээс/
       
Эзэнгүй: цаг хугацааны тухай хэрхэн дуулах билээ.. дууллаа гэхэд хир удаан?

Номлогч: Итгэлээ гээчихсэн хэн нэгэн над дээр ирвэл би галыг нь үгээр өрдөхийг хичээдэг. Зүгээр л хичээдэг, гал нь болж нэгэнт чадахгүйгээс хойш,  доторх галаа олоход нь туслахыг хүсч, амьдрах хэрэгтэй хэмээн итгэл үнэмшил дүүрэн уйгагүйгээр ятгадаг. Гэвч, хамрын шуухитнаа тусч орондоо хэвтэн, итгэлийн галаа нэгэнтээ өрдөхөөр дуугаа хураах бүртээ дараачийн тайвширлыг хайн самгардаж буйгаа үзэн ядаж, чөтгөрийн амисхалыг өөрөөсөө нэвт мэдэрдэг. Яг тэр мөчид өрөө минь тэр чигтээ галаар дүрэлздэг. 

Янхан: би буй биеэрээ бүхнийг цагаатгадаг. тэдний ихэнх нь харцыг минь залгин, хүзүүг минь озохдоо надад дуу алдан залбирч, бүх зүйл дуусан өндийх үестээ миний жигшил зэвүүцлийн ертөнцөөс үтэр түргэн салахыг хичээн энгэрээ яаран товчилцгоодог. би нэгээс авсан харцаа нөгөөд залгиулна. энэ бүхэн өөрөөр байх аргагүй. надад харц үгүй. би ариун.. ариун.

Дуранчин: өдөр хоногыг зүгээр л элээх гэдгийг утгаар нь үзүүлж байна дөө. ямархан нэгэн зүйл хийсэн ч тэр нь ганцаараа, хоёулаа,  гучуулаа байна уу хамаагүй гол нь хийгдэж байгаа үйл хэрэг нь ямар ч үнэ цэнэгүй болохыг мэдрэх хамгийн хогийн. эл бүгдээс илүүтэй тухайн хийж буй зүйл, зан үйл, дадал, хүслийн илрэл за юу гэж ч нэрлэхсэн хамаагүй зөв, үнэн, ийм л байх учиртай гэж үзсэнд алдаа оршиж байгаа юм. . гол нь юунд ч харамсахгүй байх хэрэгтэй. юунд ч..


Дусал нэвчсэн хоосон цааснаас гунигийн мөр хайгаа юу? тэгээд олсон уу?


Thursday, April 18, 2013

Борооны тухай диалогиуд


1-р хүн :  Би шүхэр барьж явах дуртай.
2-р хүн :  Намхан юм байж!
1-р хүн :  Харин тэр тусмаа гоё санагдаад байдаг юм.
3-р хүн :  Би харин тамхилангаа алхах дуртай. Зам зуураа бүх мөнгөө шавхаад cafe орох бас.
4-р хүн :  Espresso!
3-р хүн :  Latte!
4-р хүн :  Espresso !
5-р хүн :  Би өнгөрсөн шөнө цас зүүдэлсэн.
2-р хүн :  Энд зүүд ямар хамаа байна ?
4-р хүн :  Ахиад л цагаан
3-р хүн :  Цас шиг цагаан
4-р хүн :  Цаас шиг цагаан
3-р хүн : Давс шиг..
6-р хүн :  Нойтон үс үнэрлэхээр хамаг юм сэрчигнээд, сэрчихдэг юм.
2-р хүн :  Байнгын унтаа байдгийм байж !
3-р хүн :  Өрвийж ирээд л
4-р хүн :  Өндийж ирээд л
3-р хүн :   Үелзэж ирээд л
(Энд, тэнд : жуг жуг..., хи хи хи..., нуг нуг, нуг... )
7-р хүн :..удаан нороод, норсон чигтээ гэртээ ороод.. зогсож байсан газарт минь мөр гарчихсан байсан. би зургийг нь дарсан.
3-р хүн :  Мөрийг нь дарсан
4-р хүн : Хүлээлтээ дарсан
3-р хүн :  Хүндүүрхэн гунигаа дарсан
(Энд,тэнд : хммммммммммммммм..... (уртаар санаа алдацгаана).... )
8-р хүн : Бид хоёр үнсэлцээд, нэг мэдэхэд хамаг хувцас хатчихсан байсан.
3-р хүн :  Халуун үнсэлт  !!
4-р хүн :  Паар шиг үнсэлт !
3-р хүн : Нар шиг !
2-р хүн : Энд нар ямар хамаа байна ?
9-р хүн : Саяхан нэг айл урссан гэсэн. Манай эмээгийнх урсчихгүй байгаа ?
10-р хүн : Тэр чинь жалганы ойролцоо буусан айл байсан юм.
9-р хүн : Бас нэг жирэмсэн эмэгтэй хөвж явсан гэсэн.
10-р хүн : Тэр эмэгтэй чинь жалганы ойролцоох айлын эмэгтэй байсан юм.
3-р хүн : Бөөрөнхий гэр л урсана.
4-р хүн : Бөөрөнхий доторх бөөрөнхий эмэгтэйчүүд бас.
(Энд, тэнд : ихээхэн мэдэмхий царайлагчид хамар нь мушилзана, ам нь жуумилзана)
2-р хүн : Энд чинь бөөрөнхийнүүд ямар хамаа байна ?
11-р хүн : Нэг их сайхан дуу сонсмоор байна.
(Хөгжмөө асаана. Паржигнах шуумтай зэрэгцэн дуулах аядана.)

Шиврэн гуниглах
Дү-Дү-Дү ганцаар
Шүхрээ барьсаар  
Алхаж явахаад минь
Шүүдэрт норсон
Дү-Дү-Дү хормой чинь
Шүлэг болж сэтгэлд минь
Уянгалах юөөөм.
(Энд,Тэнд : Зарим нэг нь дуулах аядсанаа, үгийг нь мэдэхгүй чимээгүй болно.)
2-р хүн : Энд чинь ДҮҮДҮҮ ямар хамаа байна ?
5-р хүн : Тэгээд чи юу хэлмээр байна ?
2-р хүн : Чишшшшшш!!
3-р хүн : Чошшшшшш!!
4-р хүн : Чүшшшшшш!!
2-р хүн : Гадаа бороо шивэрч байна.
(Бүгд ам амандаа шаагилдан юу ч юм хашхиралдаж эхлэмэгц бороо улам улангарсан ширүүсч, энд тэнд нилэнхүйдээ бороон чимээ...)
Бороо:  Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир Шир..
 12.06.27

Thursday, April 4, 2013

Эрчимт урсгал..


Michael Chase / Майкл Чейз

Вашингтоны Споканид төрсөн.

Чейз урлагийн сургуулиа төгссөнөөс хойш гэрэл зургаар дамжуулан өнгийн гайхалтай хоршил, эрчимлэг тавилтуудаар дагнах болсон.
Тэрээр  түр зуурын амилаг юмсыг бүтээлдээ голчлон сонгож  өнгө, өрөлт, текстурын тоглол хийдэг. Байгалийн жам ёсоор элэгдсэн, зэвэрсэн, өмхийрсөн дахин үл давтагдах гадаргууг объектоо болгон макрогоор дарж, тухайн зургийн эрчмийг эвдсэн засалтыг дижитал аргаар гүйцэтгэдэг.
Түүний үл зогсох туршилтуудын дараагийн проект нь өөрийн хөгүүд нь байх аж. Дижитал аргаар уран зурагт гаргаж боломгүй цэвэр өнгийг хольж үүсгэнээр бүтээл бүр нь өөр өөр хүчтэй тэсрэлтүүдийг дор бүрнээ мэдрүүлнэ.











                                                 түүний цахим хуудас

Monday, March 18, 2013


Мишима Юкио
Ханжо[1]

Дүрүүд
Ханако, галзуурсан бүсгүй
Жицүко, ганц бие эмэгтэй
Ёшио, залуу хархүү

Жицүкогийн ажлын өрөө. Намар цаг. Үдээс үдшийн бүрий хүртэл. Өрөө аялалд бэлдсэн шинжтэй, эмх замбараагүй байна. Жицүко буйдан дээр суун сонин уншина. Тэр сонингоо буулган тэсч ядсан байдалтай өндийх авч, эргэн сууж үргэлжлүүлэн уншина.

Үзэгдэл 1. (Жицүко)

Жицүко (өөртөө хэлнэ): Миний өнгөрүүлсэн бүх зүйлс улам бүр утгагүй, хоосон болж байна. Би энэ сонинг өөдөс болтол нь юу ч үгүй урчихмаар байна. Гэлээ гээд сайн зүйлд хүрэхгүй. Үгүй, миний хийж чадах цор ганц зүйл бол өөр хэн нэгэнд энэ зүйл тохиолдсон мэт, хэн нэгний дүрээр энэ сонинг унших явдал. Яг л эцэг нь гэр бүлийнхээ аз жаргалын төлөө бүхнээ зориулсан, эх нь ертөнцөд нөхрөөсөө өөр эр хүн үгүй гэдэгт итгэсэн нэгэн гэр бүлийн азтай охин оройн хоолны дараа гэрийнхнээ зугаацуулах гэж уншиж буй мэт. Хотын хамгийн чинээлэг өглөгч эцэг, хайрт эх нь охиныхоо зургийн дугуйлангийн мөнгийг одоо болтол өгдөг, охин нь болох тэр л дөч хүрсэн ганц бие эмэгтэй энэ өгүүлэлийг унших гэж байна.


(Тэр уншиж эхлэнэ) Галзуурсан бүсгүйн эмгэнэлт хайр. Инокашира өртөөн дээрх хуучны хайрын түүх.. Нартай, бороотойн алинд ч өртөөний хүлээлгийн сандал дээр суух гартаа дэвүүр атгасан ухаан нь самуурсан үзэсгэлэнт залуу бүсгүй. Тэр өртөөн дээрх бүх эр хүний нүүр өөд ширтэх авч, тухай бүрийд сэтгэл гонсойсон байдалтай сандал дээрээ эргэн ирнэ. Сурвалжлагчийн асуултанд тэрээр, энэ бол Ханжогийн дэвүүр хэмээн хариулжээ. Хүлээлгийн танхимд дэвүүр солилцсон залуу түүнд ахин уулзах болно хэмээн амлаж. Галзуурсан бүсгүй залуугийн дэвүүрийг цасны зураг дүрслэгдсэн хэсгээр нь атган сууна. Бүсгүйн сарны цэцэгс дүрслэгдсэн дэвүүр итгэл үл даагч залууд байгаа аж. Тэр бүсгүйн нэрийг Ханако гэдэг ба тэрээр уран бүтээлч эмэгтэй болох Хонда Жицүкогийнд, Х гудамжинд амьдарч байгаа аж.

Хатагтай Хонда Жицүко гэв үү? Миний хийсэн бүхэн халих гэж буй ус шиг л байна. Ханакогийн зургийг үзэсгэлэнд дэлгэх нь түүнийг бусдад харуулахгүй л байхтай адил ямар ч утгагүй. Хэрэв зээ түүнийг зурсан зургаа үзүүллээ гэхэд магад түрүүлэн, шагнал авч болох ч Ханаког мэддэг болсноосоо хойш би хэзээ ч дотор нь өөрийгөө багтаадаггүй, гологдсон зургуудаа үзэсгэлэнд явуулах болсон юм. Гэвч энэ бүхэн юуны ч тулд биш. Зөвхөн Ханако миний гарыг хэзээ ч тавихгүй хэмээн бодсон.  Харин энэ явуулга бол – (өөрийн мэдэлгүйгээр сонинг цасны ширхэг мэт жижиг хэсгүүд болгон хайчлана.)
Хэзээ нэгэн цагт ийм зүйл болохыг би мэдэж байсан. Гэвч би Ханаког уяад байж болохгүй. Хэрвээ би түүнийг өөртөө уялаа гэхэд, магад түүний амьдрал шавьж цуглуулагчийн саванд орсон хүрэлзгэнэ шиг удаан хугацааны турш гундуу байх биз. Гэвч надад үүнээс өөр сонголт алга.
Мөдхөн эсхүл хожим ухаан самуурсан үзэсгэлэн гоо бүсгүйн тухай амнаас ам дамжсан яриа дэлгэрч, итгэл эвдэгч тэр нэгний сонорт хүрнэ. (өөрийгөө хянаж дийлэхгүй байна.) Хийх ёстой ганц зүйл гэвэл түүнийг дагуулж аялалд гарах. Олны хэл намжтал эндээс аль болох  үтэр түргэн холдох хэрэгтэй. Зөвхөн тэр бид хоёр. Тэгэж гэмээнэ тэр өрөвдөх сэтгэлгүй эрээс ахин эмээх шаардлаггүй болно. Гагц түүний бардам зан л Ханаког хайхад хүргэхгүй бол..
Бид өнөө орой явна. Өөр юу ч болох учиргүй. Зөвхөн тэр бид хоёр, хаа нэгтээ алс руу. Хэрэв бид баригдвал (инээнэ), намайг үхтэл хэзээ ч тийм зүйл болохгүй.
Тийм ээ, үүнээс өөр арга байхгүй.
(тэр аялалд бэлтгэж эхлэнэ)

Үзэгдэл 2. (Ханако, Жицүко)

  Жицүко (тайван харагдахыг хичээнэ) : Өө, чи ирчихээ юу?
(Ханако орж ирнэ. Дэндүү үзэсгэлэнтэй, нүүрээ хэтэрхий гэмээр будсан, бага зэрэг халтартсан гоёмсог даашинз өмссөн байна. Цээжиндээ цасны дүрслэлтэй том дэвүүр дэлгэн барьжээ.)
Ханако: Би хаалгаа нээлттэй орхивол, болно биз дээ? Хэрэв Ёшио эргэн ирвэл тэр шууд орж ирж чадна.
  Жицүко: Тэг дээ, онгорхой үлдээ. Гэхдээ одоо өвөл болж байна шүү дээ.
Ханако: Намар болж байна, үгүй гэж үү? Намрын дэвүүр, намрын дэвүүр, намарт л зориулсан дэвүүр. (тэр уйлж эхлэв.)
  Жицүко (Ханакогийн мөрөн дээр гараа тавин): Уйлах хэрэггүй. Ёшио нэг өдөр л заавал ирнэ.
Ханако: Өнөөдөр би өртөөн дээр ахиад л хүлээсэн. Бүх л өдөржин, бүх л өдөржин. Би бүхий л амьдралаа түүнийг хүлээхэд зориулах нь шиг байна. Галт тэрэгнээс буух хүн бүрийн төрхийг харах авч хэнийх ч түүнтэй адилгүй юм. Ёшиогоос өөр амьлаг царайтай хүн үгүй. Түүнээс бусад бүх эрийн төрх үхмэл. Тэдний царай хохимой шиг л харагддаг. Хичнээн олон хүн толгойныхоо оронд хохимойтой, гартаа цүнх атгасаар өртөөгөөр явдаг гээч. Би үнэхээр ядарч байна. Жицүко, өнөөдөр ч бас өдөржин хүлээлээ.
  Жицүко: Би хэзээ ч, юуг ч хүлээж байсангүй.
Ханако: Энэ чамд ямар ч хамаагүй. Учир нь чамд хүлээх шаардлага байхгүй. Гэвч зарим хүмүүс хүлээх хэрэгтэй байдаг юм. Миний бие хүлээлтээр дүүрсэн. Үдшийн бүгий сарны цэцэгстэй хамт түгэн, үүр цайж өглөөний гэгээ угтахуйд ч би хүлээсээр байдаг. Яг л нарсны мод шиг. Бие минь нарсны өргөсөөр дүүрч байна.Тэд хүний амьдрал эцэс төгсгөлгүй хүлээлт гэдэг бус уу? Хэрэв чи өөрийн бүхий л амьдралаа хүлээхэд зориулвал, юу болж хувирах бол? (тэр өөр лүүгээ заана.) Энэ миний бие мөн гэж үү? Би салхивч, үүдээ дэлгээтэй орхисон уу? (тэр хаалга руу заана.) Яг л тэр хаалга шиг... Хэзээ ч унталгүйгээр амьдарч чадах болов уу? Эсхүл би ер нойрсдоггүй хүүхэлдэй юм уу?
  Жицүко: Чи үзэсгэлэн төгс. Би энэ ертөнцөд чамаас илүү үзэсгэлэнтэй нэгэн байна гэж төсөөлөхгүй. Бүх хүн хэтэрхий олон цонхыг өөртөө нээдэг. Тэд ингэснээрээ агаарыг илүү амьсгалж байна гэж боддог. Үнэндээ төдий хэмжээгээр алдаж байдгаа мэдэхгүй. Харин чамд бүх ертөнц урсан орох ганц л цонх байдаг. Чи энэ ертөнцийн хамгийн баян хүн.
Ханако(огт сонсохгүй): Өнөөдөр ч бас, би модон сандал дээр өдөржин хүлээсэн. Тэр сандал хичнээн хатуу байсан гээч. Би түүнийг зөөлхөн өвсөн дээр хүлээхээр шийдсэн. Тэр ирэх үед намайг өндийн босоход, “өө, чиний минь даашинзан дээр өвс наалдчихсан байна” гээд даашинзыг минь гөвнө.
  Жицүко: Би нүцгэн байхыг чинь харах дуртай. Өөр ямар ч тайчсан зураглал чинийх шиг ариун бус. Чиний хөх, чиний хэвлий, чиний ташаа.. Энэ бүхэн хүлээлтээс л болсон.
Ханако: Чи юу гэсэн бэ?
  Жицүко: Учир нь чи хүлээнгээ хорвоогийн бүхий л гоо үзэсгэлэнг өөртөө цогцлоож ирсэн. Нэг л өглөө өөрийн зүрхийг хаа нэгтээ гээчихсэн эмэгтэй.. нарны туяа чам дээр тусахуйд яг л ямарваа нэгэн эрдэнэс адил гялтнадаг. Ямар ч эр чамайг ялан дийлэхгүй, чи хүлээлтээрээ бүхнийг ялсан.
Ханако(огт сонсохгүй): Хавар, зун, намар.. аль нь түрүүлж ирдэг вэ? зун уу эсхүл намар уу? Хэрэв  энэ дэвүүр дэргэд минь амилвал, зун ирсэн гэсэн үг үү? (дэвүүрээр тоглоно, нээж хаана.) Яг одоо дэвүүр дээр бударч буй цас гэнэт хайлчихвал би хичнээн их баярлах вэ! (дэвүүрээ хаана.)
  Жицүко: Ханако, хамтдаа аялалд гарцгаая!
Ханако (нүүрээ огцом таглан) : Яах гэж? Яах гэж?
  Жицүко: Бид Ёшиог хайна. Яагаад бид эндээс аль болох хурдан явж болохгүй гэж, магад өнөө орой? Чи энэ маягаар хүлээгээд түүнийг хэзээ ч олохгүй. Бүх Япон даяар түүнийг эрье. Тосгоноос тосгон хүртэл, хотоос хот хүртэл.. зөвхөн чи бид хоёр.. хичнээн сайхныг төсөөлөөд үз л дээ. Мөд навчис өнгөө солих улирал ирнэ. Уулс хүрэн улаан өнгөнд хувирна. Намрын өнгө цонхигор төрхийг чинь хичнээн амьтай болгохыг хармаар байна.Би бүх зүрх сэтгэлээсээ түүнийг хайна. Галт тэргэнд суух залуу эр бүрээс Ёшио мөн эсэхийг асууна.
Ханако: Үгүй..үгүй..
  Жицүко: Чи яагаад явахыг хүсэхгүй байгаа юм бэ?
Ханако: Энэ ямар нэг зүйлээс зугатаж байгаа мэт биш гэж үү?
  Жицүко: Зугатах аа?
Ханако: Яагаад гэвэл чи хүлээдэггүй. Яагаад гэвэл чи хэзээ ч хүлээж үзээгүй хүн. Хүлээдэггүй хүмүүс л зугатдаг юм. Би эндээ үлдсэн нь дээр. Ахин чиний хэлэх нэг ч үгийг сонсмооргүй байна. Битгий уурла л даа, тэгэх үү? Хэрэв би энэ хотоос хаашаа ч гаралгүй үлдэж чадвал, тэр ахин ирэх болно. Гэтэл чи намайг чирч явах гээд байна...(тэр шалан дээрх сонингийн өөдсүүдийг олж харна.) Энэ юу вэ?
  Жицүко (саад болж): Юу ч биш.
Ханако: Энэ чинь цас байна! Би итгэлтэй байна. Халтартсан цас.. (хэсэг хором тэр цааснуудыг дээш цацаж, эргэн тойронгүй тараана.) Хар даа! Цас орж байна. (түүний өвчин сэдрэх үест улам бүр дур булаам болж байна.) Цас орж байна, өвөл хэдийн ирчихсэн. Бид ямар ч аялалд гарах хэрэггүй. Зүгээр л намар аялалд явсан мэт жүжиглэцгээсэн. Харин одоо өвөл.
  Жицүко: Үгүй, ингэлээ гээд ямар ч нэмэргүй. Ханако, бид явах ёстой.
Ханако: Үгүй, үгүй.
 Жицүко: Чи ойлгохгүй байна уу? (тэр Ханаког сандал руу түлхэн, түүн рүү ойртон ятгахыг хичээсэн өнгөөр ярина.) Чи хангалттай удаан хүлээсэн. Чи ийн хүлээхдээ улам бүр гоо үзэсгэлэнг олж, чиний эр дахин ирвэл хэзээ ч чамайг орхихооргүй болсон. Ойлгохгүй байна гэж үү? Чи түүнийг хүлээхээ болиод хайх хэрэгтэй.
Ханако: Үгүй, би эндээс хаашаа ч явахгүй. Би насан туршдаа хаашаа ч явахгүй. Хорвоо хэтэрхий уудам, би хичнээн хайсан ч түүнийг олохгүй. Харин аль чадахаараа энд хүлээвэл тэр намайг хайсаар ирнэ. Хэзээд хөдлөдөггүй од, харваж буй одтой уулзана.
  Жицүко: Хэрэв тэр ч бас ер хөдлөхгүй, хүлээсээр байвал яах юм?
 Ханако:Чи эр хүнийг мэдэхгүй байна.
  Жицүко: Ханако, битгий утгагүй зүйл ярь, чамаас гуйя.
Ханако: Хичнээн их ядрана вэ.Чи хичнээн их ядардагыг минь мэдэхгүй тийм үү, Жицүко? Өдөр бүр би хатуу сандал дээр суун түүнийг хүлээдэг. Тэр өдрийн маргааш ч. Би ядарч байна. Магадгүй тэгэж харагддаггүй л байх. Би гэрэлтсэн, том оо сарнай шиг л байхыг хүсдэг. Гэвч би үнэхээр ядарч байна. Магадгүй хэсэгхэн амрах хэрэгтэй. Надад жижигхэн дэрэн дээр толгойгоо тавиад ганц, хоёр цаг унтахад л хангалттай. Яг л өдрөөс өдрийг л хүлээнгээ унтах бяцхан арал мэт, тэнгисээс холгүйхэн усан боомттой, далбайт завьнууд эрэг дээр зогсож, эргийн тэртээ тув тунгалаг шунх улаан нар мандана. Шөнө болж, саран авхай гийсэн ч, нар мандсаар байна.Тэр арал дээр ямар ч цаг хэрэггүй. Өнөөдөр би цагаа хаячихсан.
  Жицүко(гунигтайгаар): Яагаад ?
Ханако: Галт тэрэг ахин хэзээ ч хөдлөхгүй.
(Ханако гарч одно. Жицүко зогсоо чигтээ хэсэг байв. Тэр сонингийн өөдсүүд рүү хэсэг ширтсэнээ хаман авч, хаалганы зүг шүүрдэнэ. Тэр хогоо гарган хаятлаа үүдний дэргэд нэгэн эрэгтэйг зогсож буйг мэдсэнгүй.)

Үзэгдэл 3. (Ёшио, Жицүко)

Жицүко: Хэн бэ?
  Ёшио: Ханако байна уу?
Жицүко(өөрийгөө цэгцлэн): Энд тийм нэртэй хүн байхгүй.
 Ёшио: Би түүнийг энд байгаа гэдэгт итгэлтэй байна. (халааснаасаа сонин гаргаж ирнэӨглөөний сониноос түүний талаар уншсан юм.
Жицүко: Сонинд бас л эндүү мэдээ гарсан байх.
  Ёшио (урагш нэг алхам дөхөн): Гуйя, намайг Ханакотой уулзуулаач,
Жицүко(аль хэдийн гадарласан ч асуулаа): Өөрөө хэн билээ?
  Ёшио: Хэрэв та Ёшио ирсэн гэж түүнд хэлвэл, тэр хэн гэдгийг минь мэднэ.
Жицүко: Энэ нэрийг би эртнээс мэднэ. Хэзээд таагүй сонсогддог үзэн ядалт төрүүлсэн нэр.
  (Ёшио чимээгүй зогсоно)
Жицүко: Юуны өмнө чамайг жинхэнэ Ёшио мөн эсэхийг мэдэх арга байхгүй.
  Ёшио: Эргэлзэж байгаа бол үүнийг хар л даа. Энэ түүний сарны цэцэгстэй дэвүүр.
Жицүко: Хаанаас энийг олсон чинь сонин байна.
  Ёшио: Би таныг иймэрхүү зүйл ч хэлнэ гэж гадарласан юм. Одоо хэрэв та дургүйцэхгүй бол намайг түүн дээр оруулаад өгөөч..
Жицүко: Чи сонинг гарчиглангуутаа тэр даруй эмгэнэлт хайрын баатар болохоор яарсан байх тийм үү? Гурван жилийн өмнө хаясан тэр л эмэгтэй лүүгээ.
  Ёшио: Би юмыг амжуулах тал дээр маруухан гэдгээ мэднэ. Гэхдээ бараг жилийн өмнөөс л арай гэж завтай болоод өнөө хотод очсон. Тэр даанч байгаагүй. Хүмүүс түүнийг ухаан нь самуурсны дараа гейша нарын дунд ахин үзэгдэхээ больсон талаар, нэгэн уран бүтээлч эмэгтэй Токио рүү дагуулан явсан талаар хэлсэн. Миний олж мэдсэн ганц л зүйл бол энэ. Тэр уран бүтээлч эмэгтэй та тийм үү?
Жицүко: Тийм ээ, тэр бол би. Дөчин насыг ганц биеэрээ үзэж буй зураач. Би тэр хот руу жил хагасын өмнө хэдэн таталбар хийхээр очсон юм. Миний уригдаж очсон зоогийн газарт гейша нар түүний тухай ярьж байсан. Тэд хэлэхдээ, нэг зун Токиогоос ирсэн залуухан үйлчлүүлэгчтэй бүсгүй  уулзсан. Залуу эр эргэн ирэх амлалт өгөхдөө түүний дэвүүрийг сольиод авч явсан аж. Өдөр бүр бүсгүй дэвүүрийг ширтэн залуугийн талаар бодсоор нэг л мэдэхэд өдөр хоногуудыг түүнийг хүлээн өнгөрүүлдэг болж. Тэр үйлчлүүлэгчдэд үзүүлбэр үзүүлэхээ больж, хөөрхийлөлтэй залуу хатагтай өөрийн ухаанаа алдаж эхлэсэн. Би энэ түүхийг сонсуутаа л түүнтэй уулзуулж өгөхийг гуйсан. Тэр өрөөнд яг л харанхуй гянданд байгаа мэт суучихсан, харц нь гунигт автсан, жижигхээн цагаан гарандаа дэвүүрээ тас атгачихсан, намайг орохыг ч огт анзаарахгүй байсан. Ярьж эхлэмэгц минь л тэр царайгаа үл мэдэг өндийлгөсөн. Сарны дугариг хүрээ мэт гэнэн хонгор гоо үзэсгэлэн. Би анхны харцаар л дурласан. Би тэр даруй Ханакогийн гэрээг хийн Токио руу дагуулан явсан. Яг тэр мөчид би дахин тэр өөдгүй эрд  хэзээ ч түүнийг өгөхгүй хэмээн өөртөө тангарагласан.
  Ёшио:  Тэгвэл жил хагасаар тооцон, түүнийг асарч байсан хөлсийг би төлье.
Жицүко: Эелдэг занд чинь талархавч би хүлээж авч чадахгүй нь, харин чи зүгээр л явчихвал чиний нэгээхэн хэсгийг би хараад байж чадна.
 Ёшио: Тэгэхээр та надад түүнийг харуулахгүй нь ээ.. Өөрөөр хэлбэл, түүний аз жаргал таны хүсэлтэй огт хамаагүй.
Жицүко: Миний хүсэж буй зүйл түүнийхтэй ив ижил. Тэр жаргалтай байхаар хүсэн тэмүүлдэггүй.
 Ёшио (жуумалзан инээмсэглэн): Тэгэхээр, би энд түүнийг дахин жаргалгүй болгохоор ирсэн болж таарах нь..
Жицүко: Түүний уйтгар гуниглал төгс бөгөөд үзэсгэлэнтэй. Хэн ч түүний гуниглалтай эн дүйхгүй.
  Ёшио: Тэгвэл түүнийг харахад минь айх зүйл байхгүй байх нь.
Жицүко: Айх аа? Би өөрийн жаргалыг үнэлэн авсан.
  Ёшио: Эцэст нь одоо л нэг үнэнээ хэлж байх шив.
Жицүко: Чи миний үнэлэсэн аз жаргалын талаар ямар ч төсөөлөлгүй байна. Би хүүхэд байхаасаа л хэзээ ч хэнийг ч хайрлаж байгаагүй. Юуг ч хүлээж байсангүй. Өдийг хүртэл үргэлж ганцаараа байсаар ирсэн эмэгтэй. Хамгийн аймшигтай нь, зол таарч хэн нэгэн надад дурлалаа гэхэд эргүүлээд үзэн ядна гэдгээ мэддэг байсан юм. Нэг ч эрд би өөрийгөө хайрлуулахыг зөвшөөрөөгүй... Энэ л миний насан туршийн мөрөөдлийн эхлэл болсон- өөрт минь бус хэн нэгэнд гүн гэгч нь дурласан, нэгнийг дэргэдээ байлгах. Чи юу гэж бодож байна? Бүхнээс үзэсгэлэн төгс нэгэн миний гэрт, миний хайрын хэрэгггүйгээр хамт байх. Хэдий чинээ түүний хайр шаналана, тэр хирээр зүрх нь минийх болно.
  Ёшио: Энэ тэгээд таны хувьд хамгийн зөв алхам юм биз дээ?
Жицүко: Тийм.
  Ёшио: Хайрлаж чаддаггүй хүмүүс янз бүрийн харгис зүйл бодож эхлэдэг. Үгүй гэж үү?
Жицүко: Бүх хайр харгис, бас ямар ч дүрэмгүй. Зовлон шаналалгүй хайр ч нэгэн цагт ялгаагүй харгис төрхийг олно. Өглөө бүрийн нарны туяа түүний унтарч буй хүслийг хэрхэн дөл болгохыг би харах дуртай. Гэвч миний итгэл алдарна гэж битгий найдаарай.
  Ёшио: Бид хоёр хайрын өрсөлдөгчид болох нь тодорхой боллоо. Тэгэхээр, та түүнд юу өгч чадна гэж? Итгэл үү? Нэрийг минь барьж түүнийг хуурах уу? Энэ хэнд ч ойлгомжтой. Харин би түүнд бүх дэлхийг бэлэглэж чадна.
Жицүко: Чи худал хэлж байна. Чиний хийж чадах зүйл бол түүний гэсэн бүгдийг хулгайлах. Түүний ертөнц хэсэг хэсгээр бутран бүхэлдээ чамд уягдаж эхлэнэ. Хичнээн тэнэг хэрэг! түүнээс ч илүүтэй хичнээн хуурмаг эр нөхөр..
  Ёшио: Тэр л магадгүй миний хийж чадах зүйл. Гэхдээ та өөрөө ч оролдож үзээгүй байж ингэж хэлж болохгүй.
Жицүко: Би түүнийг ийм алхам хийгээсэй гэж хүсэхгүй байна. Тэр ямар ч өө сэвгүй, хатуу чанд эрдэнэ.Солиорсон эрдэнэ. Хаа нэгтээ чамд тохирох бул чулуу байж л таараа.
  Ёшио: Ний нуугүй хэл. Та түүнийг намайг харах вий гэхээс эмээж байна.
Жицүко: Чи хайрлуулж чадалгүй орхигдох, ганцаардсан эмэгтэйн сэтгэлийг ойлгож чадна гэж үү? Чи хэзээ ч ганцаардаж үзээгүй хүн гэдэг нь тодорхой байна.
  Ёшио: Одоо болно, намайг Ханако руу оруул.
Жицүко: Багахан тусын тулд дуугаа намсага.
  Ёшио: Хэрвээ та намайг түүн рүү оруулахгүй бол, би өөрөө орчихож чадна.
Жицүко: Залуу нас, тачаал- халаасандаа бүрэн хэрэгсэл, зүрхэндээ итгэл тээж чадвал ямар ч хаалгыг төвөггүй нээж чадна. Гэхдээ минийхийг л биш. Энэ аялалд бэлдсэн бүхнийг хар. Надад чамаас аль болох холдож, түүнийг дагуулж явах санаа төрсөн юм.
  Ёшио: Та сая Ханако хамт явахыг зөвшөөрсөн гэв үү?
Жицүко: Үгүй. Тэр намайг ятгах оролдлого хийж байгаад хэсэг дуг хийхээр явсан.
Ёшио: Түүний оюун ухаан одоо ч саруул байна.
Жицүко: Үгүй, энэ түүний галзуурлын тэмдэг.
  Ёшио: Таныг түүний өвчнийг сэдрээхийн тулд чадах бүхнээ хийж байгаа гэдэгт итгэлтэй байна. Үүнийг хийх л магад өөрт чинь тохирох биз.
Жицүко: Би Ханаког ухаан самуурснаас нь хойш л мэднэ. Яг л тэр үгээр хэлшгүй үзэсгэлэнтэй болсон тэр үеэс. Тэр улиг болсон мөрөөдлөөсөө одоо л холдож эхлэж байна. Тэр этгээд эрдэнэ, улам бүр эрүүлжин цэвэр эрдэнэд хувирч буйг чи ойлгохгүй.
  Ёшио: Хүссэн бүхнээ ярь, эл бүгдийн эхлэл бол түүний мөрөөдөл.
Жицүко: Эхлэл ээ! Миний дургүй зүйлсийг бодоход битгий хүргээч.
  Ёшио: Би таныг юуны ч талаар бодоход хүргэхгүй.
Жицүко (гэнэт өөрийгөө хүчлэн): Гуйя, энэ удаа л явчих.
  Ёшио: Энэ бүхний дараа ямар гээчийн санал ирэх нь энэ вэ?
Жицүко: Би айж байна. Айж байна.
  Ёшио: Таныг тэгэж байгааг гадарласан юм.
Жицүко: Түүний ухамсар эргээд хэвийн болно гэж найдах л үлдсэн.
  Ёшио:Таны дэргэд ямар ч солиотон эрүүл.
Жицүко: Хэрэв тэр надаас холдон, бүр мөсөн орхивол..
  Ёшио: Би тэрийг чинь л хийх болно.
Жицүко: Би үхнэ.
  Ёшио: Үхэх ээ?  Энэ ч Ханаког баярлуулахгүй л байх. Хэрэв би яг одоо үхчихвэл..
Жицүко: Чи Ханаког уй гашуудан, шанална гэж бодоо юу. Үгүй дээ, гагц тэр л чиний хувьд түүний төлөө хийж чадах хамгийн сайн зүйл. Гуйя, үхээд өг. Чиний үхэл түүний амьдрах шалтгаан болно.
  Ёшио: Таны амьдрах шалтгаан тэгээд юу юм? Хэрэггүй, баярлалаа.(тэр унтлагын өрөө рүү зүглэв.)
Жицүко: Битгий тийшээ яв!
  Ёшио: Ханако, би ирлээ!
Жицүко: Эндээс яв, гуйя. Зөвхөн намайг алсаны дараа л.
  Ёшио: Ханако!  Ханако!  
Жицүко(өмнө нь сөхрөн): Яваад өг, яваад өг.
 Ёшио (түүнийг өөрөөсөө эвтэйхэн холдуулан): Ханако! Энэ чиний дэвүүр. Сарны цэцэгстэй дэвүүр. (тэр дэвүүрийг дэлгэн, унтлагын өрөө рүү орчихов.)    
Жицүко: Аа! (тэр нүүрээ таглан шалан дээр дагжин чичрэнэ.)
(Унтлагын өрөөний хаалга онгойн Ханако үзэгдэнэ.Тэр энгэртээ цасны зурагтай дэвүүр атгачихсан байна.)

Үзэгдэл 4. (Ханако, Ёшио, Жицүко)

(Чимээгүй байдал ноёлоно. Ханако Ёшио руу алгуурхан дөхөнө.)
Ёшио: Би Ёшио байна. Би л чамайг ийн удаан хүлээлгэсэн. Намайг өршөө, Ханако. Би чиний дэвүүрийг сайн хадгалсан.
  Ханако: Миний... дэвүүр..
Ёшио: Тийм ээ, дээрээ сарны цэцэгстэй. Харин энэ цасны дүрслэлтэй нь миний дэвүүр.
  Ханако: Миний дэвүүр.. чиний дэвүүр. Энэ дэвүүрэнд юу тохиолдоо вэ? эсхүл чи дэвүүр хайгаа юм уу?
Ёшио: Үгүй, энэ чамд. Ханакод.
  Ханако: Би.. дэвүүр..
Ёшио: Намайг ойлгож байна уу? Ханако! (тэр Ханокогийн мөрөн дээр гараа тавин сэгсрэнэ. Тэр үед эргэн хэвийн байдалдаа орсон Жицүко тэднийг ажиглан зогсоно.)
  Ханако: Ёшио?
Ёшио: Тийм ээ, би Ёшио байна.
  Ханако (нилээдгүй дуугаа хурааж, үл мэдэг толгойгоо сэжлэн): Үгүй ээ, чи биш. Чи биш.
Ёшио: Чи юу хэлнэ вэ Ханако? намайг мартчихсан хэрэг үү?
  Ханако: Чи түүнтэй адилхан байна л даа. Яг л түүний царай шиг, миний зүүдэндээ хардаг тэр л царай шиг.  Гэхдээ чинийх өөр. Ёшиогоос өөр бүх эр хүний царай үхмэл. Түүнийх л амьтай. Чи Ёшио биш. Чиний царай хэдийн үхчихсэн байна.
Ёшио: Юу!
  Ханако: Чи ч бас хохимой. Чиний царай тэр чигтээ яс. Яагаад чи над руу ясан дундах хөндий нүдээрээ ширтээд байгаа юм?
 Ёшио: Сайн хар. Намайг сайн хар л даа.
  Ханако: Би харсаар л байна. Би чамаас ч илүү харж байна (Жицүкод хандан хэлнэ.) Жицүко, чи аялалд намайг авч явахын тулд хуурч байна уу? Чи энэ хачин хүнд өөрийгөө Ёшио гэж хэл гэсэн үү? Миний өнөөдөр, маргааш тэрний дараах өдрүүдэд ч хүлээх тэр л санаанаас минь холдуулахыг хүсээ юу? Би бууж өгөхгүй. Би үүнээс ч удаан хүлээнэ. Би өөрт байх бүх хүчээрээ олон, бүр олон жил хүлээнэ. Би амьд. Тиймдээ ч би үхсэн эрийн төрхийг хэлж чадна.
Жицүко(Ёшиод эелдэгээр): Танаас явахыг хүсье, та чадах бүхнээ хийсэн.
Ёшио(тэвчээр алдсан байдлаар): Ханако!  
(Ханако эргэж харалгүй алхсаар зөөлөн сандал дээр очин үзэгчид рүү харан сууна. Ёшио түүнийг ширтэнэ. Хэсэг хугацааны чимээгүй байдал. Ёшио тэндээс огцом гүйн гарна.)

Үзэгдэл 5. (Жицүко, Ханако хоёр)

Ханако: Нааш ир.
 Жицүко: За.
(гадаа бүрэнхий болж эхлэнэ.)
Ханако: Үдэш болчихож, тийм үү?
 Жицүко: Тийм ээ.
Ханако: Үдэш болж, өглөөний наран мандахад тахиа донгоддог , үгүй гэж үү? өнөөх ямар ч цаг хэрэггүй арал дээр.
 Жицүко: Тийм ээ.
Ханако: Жицүко, яагаад бид аялалд явах хэрэгтэй юм бэ?
 Жицүко: Бид одоо хаашаа ч явахгүй. Эндээ байнга байх болно.
Ханако: Нээрээ юу? Өө, би хичнээн их баярлаж байна гээч.. Жицүко.
 Жицүко: За?
Ханако: Түрүүний энд ирсэн эрэгтэй. Тэр хэн юм бэ?
 Жицүко: Хэн нэгэн ирсэн гэж үү?
Ханако: Тийм ээ, би итгэлтэй байна. Тэр нэг ажлаар ирсэн санагдаж байна.
 Жицүко: Тийм байх нь.
Ханако: Тэр юу ч юм чанга дуугаар хэлээд байсан. Би чанга дуутай хүмүүсийг үзэн яддаг.
 Жицүко: Би ч дургүй ээ.
Ханако(дэвүүрээ гарган тоглоно): Энэ чинь л хүлээлт. Хүлээлт, хүлээлт.. удалгүй өдөр дуусна.
 Жицүко: Чи хүлээнэ. Би хэнийг ч, юуг ч хүлээж байгаагүй.
Ханако: Би хүлээнэ.
 Жицүко: Би юуг ч хүлээж байгаагүй.
Ханако: Би хүлээнэ.. өнөөдөр ч бас харанхуй болчихлоо.
 Жицүко(нүд нь гэрэлтэн): Өө, амьдрал хичнээн сайхан бэ!




[1] Ханжо- Энэ нь  Юкио Мишима /1925- 1970/ -н 15-р зууны Но драмын хэв маягаас авсан хэд хэдэн дүрийн нэг юм. Тэрээр Зэами Мотокиё /1363- 1443/-н зохиолын нэр, зарим үйл явдлыг бүтээлдээ ашигласан. Уг зохиолд нь ахмад Ёшидо тосгоны дэн буудалд Ханако нэртэй залуухан куртизантай уулзах ба түүнд сэтгэл алдарна. Тэд хайрын тэмдэг болгон дэвүүрээ солилцоно. Ханако өөр ямар ч эрээс нүүр буруулан, хайраасаа болж ухаан нь самуурна.Ёшидо эргэн ирэхэд Ханако хэдийн явчихсан байв.Ёшидо түүнтэй уулзахын тулд Киотод байх хийдийг зорино.Ханакогийн ухаан саруулсч хайрт амрагууд дахин хамт байгаагаар зохиол дуусна.
Ханжо- эртний хятадын хааны удмын эмэгтэйн нэр ба түүний дэвүүр яруу найрагт ихээхэн дүрслэгддэг байжээ. ~Дональд Кин